Chu Hải

Vừa phạt nguội, vừa phạt nóng

7h30 sáng 13/1, trục giao thông tại khu vực ngã tư Phạm Hùng – Dương Đình Nghệ, quận Nam Từ Liêm (TP Hà Nội), hàng dài phương tiện nối đuôi nhau, ai cũng muốn vượt lên trước để đi nhanh hơn.

Ở ngay góc ngã tư, Tổ công tác của Đội CSGT số 6, Phòng CSGT Công an Hà Nội cần mẫn làm nhiệm vụ phân luồng chống ùn tắc, kết hợp việc phát hiện, xử lý vi phạm.

Trung tá Nguyễn Quốc Huy, Phó đội trưởng Đội CSGT số 6 cho biết, khác với trước đây, dịp này lực lượng chức năng áp dụng các quy định mới theo Nghị định số 168, trong đó có hình thức phạt nguội.

CSGT sử dụng máy ghi hình cầm tay để ghi nhận các trường hợp không chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu. Sau đó, in hình ảnh để người vi phạm xem lại lỗi của họ.

Đây là hình thức nhằm xử lý triệt để tình trạng người lái xe cố tình vượt đèn đỏ, khiến họ “tâm phục khẩu phục”.

Tuy nhiên, quá trình sử dụng thiết bị để ghi nhận hình ảnh, CSGT vẫn triển khai xử phạt nóng ngay tại chốt làm việc. Theo đó, sau khi lực lượng hóa trang ghi hình phát hiện vi phạm, bộ phận công khai sẽ dừng phương tiện đó để lập biên bản.

“Với những phương tiện cố tình vi phạm khác, cơ quan chức năng đang nghiên cứu các phương án để xử phạt, chưa áp dụng phạt nguội như đối với xe ô tô”, trung tá Huy nói.

Rà soát định danh làm căn cứ phạt nguội.

Một cán bộ CSGT chuyên trách công tác xử lý vi phạm ở Hà Nội nhìn nhận, hiện nay hình thức phạt nguội (gửi thông báo về nơi cư trú cho chủ phương tiện) đã áp dụng rất hiệu quả đối với xe ô tô. Lý do là loại phương tiện này bị ràng buộc ở khâu đăng kiểm.

“Nếu phương tiện dính lỗi phạt nguội mà chủ xe chưa giải quyết, quá trình đăng kiểm sẽ bị từ chối, chế tài này khiến chủ xe ô tô khó có thể né tránh việc nộp phạt nguội”, vị CSGT phân tích.

Còn đối với xe máy, phương tiện này chưa có quy định về đăng kiểm như ô tô, nên nhiều trường hợp bị phạt nguội hay bị tạm giữ xe, tài xế sẽ tìm cách né tránh giải quyết, thậm chí sẵn sàng bỏ xe. Đây là một thực tế đang diễn ra nhiều tại Hà Nội.

Theo luật sư Trần Tuấn Anh (Giám đốc Công ty Luật Minh Bạch, Hà Nội), để thực thi có hiệu quả Nghị định 168, cần tăng cường xử phạt nguội, nhất là đối với xe máy.

Việc đầu tiên là lắp đặt các hệ thống camera phục vụ phạt nguội xe máy, như loạt camera trên cao tốc để phạt nguội xe ô tô vi phạm. Đồng thời, cơ quan chức năng thông báo công khai về những vị trí có phạt nguội xe máy.

Theo luật sư, hiện nay Bộ Công an đã có cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và liên thông dữ liệu với các ngành khác. Bên cạnh đó, biển số xe cũng đã được định danh, nên việc phạt nguội đối với xe máy cần thực hiện sớm.

“Khi hệ thống cơ sở dữ liệu dân cư đã được làm sạch, sẽ biết được chủ xe này là ai hoặc phương tiện đã được chuyển quyền sở hữu cho ai. Từ đó, làm cơ sở để tra cứu xe vi phạm khi cần phạt nguội”, luật sư nói.

Đủ cơ sở để truy vết

Cũng theo các chuyên gia, để ràng buộc những người điều khiển xe máy vi phạm không giải quyết nộp phạt hành chính, thậm chí có trường hợp bỏ xe, hiện đã có quy định tính lãi nộp phạt chậm (càng để lâu tiền lãi càng tăng).

Đặc biệt, theo Nghị định 168, tài xế vi phạm mà không chấp hành nộp phạt sẽ bị xử lý rất nặng. Cụ thể, người điều khiển bị tạm giữ giấy phép lái xe sẽ không được cấp/đổi; trên hệ thống quản lý của CSGT đã xác nhận giấy phép lái xe bị tạm giữ không đến xử lý sẽ không có giấy phép lái xe, không có quyền điều khiển phương tiện tham gia giao thông.

Đáng chú ý là quy định mới về trừ điểm bằng lái xe, người vi phạm dù có tránh nộp phạt nguội cũng không thể né được chế tài này.

Ngoài ra, với việc cơ sở dữ liệu đã liên thông, cơ quan chức năng sẽ nắm được tài xế đó vi phạm ra sao, đã hoàn tất nghĩa vụ nộp phạt vi phạm chưa hay cố tình không tuân thủ. Từ đó, có chế tài áp dụng khi cá nhân đó đăng ký xe mới, mua bán xe cũ hoặc thậm chí truy vết khi họ thực hiện thủ tục hành chính khác sau này.

“Lúc đó, mức phạt kèm lãi có thể ở mức rất cao do tài xế cố tình chậm nộp phạt. Thậm chí, người nào né tránh giải quyết thủ tục phạt nguội còn bị lưu vết trong hồ sơ hành chính”, chuyên gia luật nêu quan điểm.